KG:024:2023:12 Teruggaaf van kapitaal door een open commanditaire vennootschap

Aanleiding

Een open commanditaire vennootschap is voornemens kapitaal terug te betalen aan de commanditaire vennoten. Daarbij komt de vraag op of deze teruggaaf van kapitaal belast of onbelast zal zijn.

Vraag

Kan een open commanditaire vennootschap een onbelaste teruggaaf van kapitaal doen met toepassing van artikel 3, eerste lid, onderdeel d, van de Wet op de dividendbelasting 1965 (hierna: Wet DB 1965) indien er zuivere winst is?

Antwoord

Nee, een open commanditaire vennootschap kan geen onbelaste teruggaaf van kapitaal doen indien er zuivere winst is.

Beschouwing

Op grond van artikel 3, eerste lid, onderdeel d, Wet DB 1965 behoort een gedeeltelijke teruggaaf van hetgeen op aandelen is gestort tot de opbrengst indien en voor zover er zuivere winst is (hoofdregel). Dit is anders indien voorafgaand aan het doen van de teruggaaf, de algemene vergadering van aandeelhouders tot de teruggaaf heeft besloten en de nominale waarde van de desbetreffende geplaatste aandelen bij statutenwijziging met een gelijk bedrag is verminderd (uitzondering). Indien aan de vereisten van deze uitzondering is voldaan, behoort de teruggaaf dus niet tot de opbrengst.

Voor de toepassing van artikel 3, eerste lid, onderdeel d, Wet DB 1965, houdt de Hoge Raad strikt vast aan de formele voorwaarden van een kapitaalsvermindering door middel van een statutenwijziging. Uit ECLI:NL:HR:2014:2976 volgt dat een teruggaaf van kapitaal op basis van artikel 3, eerste lid, onderdeel d, Wet DB 1965 slechts onbelast kan plaatsvinden indien deze berust op een kapitaalsvermindering door statutenwijziging (vgl. HR 14 januari 1959, nr. 13775, BNB 1959/81).

Een open commanditaire vennootschap heeft geen algemene vergadering van aandeelhouders, beschikt niet over (nominaal) aandelenkapitaal en heeft ook geen statuten. Zodoende kan een open commanditaire vennootschap niet aan de vereisten voldoen voor een onbelaste teruggaaf van kapitaal zoals neergelegd in artikel 3, eerste lid, onderdeel d, Wet DB 1965. Dit is in de parlementaire geschiedenis expliciet bevestigd (Kamerstukken I 2017/18, 34785, nr. D, p. 28):

“De leden van de fractie van het CDA vragen hoe en onder welke voorwaarden terugbetaling van kapitaal door een open commanditaire vennootschap (cv) belastingvrij kan geschieden. Deze leden vragen of ik het ermee eens ben dat de regeling die hier voor bv’s en nv’s geldt niet mutatis mutandis kan worden toegepast, omdat een open cv noch een vergadering van aandeelhouders kent noch statuten waarin de nominale waarde van de aandelen met een gelijk bedrag kan worden verminderd. Deze leden vragen of ik bereid ben een «regeling casus sui generis» te treffen voor open cv’s, zoals voor open fondsen voor gemene rekening, winstbewijzen en houdstercoöperaties. Ook de leden van de fractie van de VVD vragen, onder verwijzing naar een vraag van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs aan de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer, wanneer en onder welke voorwaarden dit kabinet een belastingvrije teruggaaf van gestort kapitaal op een commanditaire participatie in een open cv bij wet zal regelen. Ik bevestig dat het momenteel niet mogelijk is om kapitaal bij een open cv onbelast terug te betalen. Overigens bereiken mij signalen dat dit in de praktijk geen knelpunt hoeft te zijn. Vanwege de in het regeerakkoord voorziene afschaffing van de dividendbelasting met uitzondering van uitgaande dividendstromen naar low tax jurisdictions en in misbruiksituaties is dit vraagstuk in een ander licht komen te staan. Ik ben van mening dat bij de beoordeling van dit vraagstuk dit bredere kader mede bepalend is voor de uiteindelijke beantwoording van de vragen van deze leden.”

Een open commanditaire vennootschap kan dus niet onbelast kapitaal terugbetalen indien en voor zover er zuivere winst is.