KG:041:2023:3 Grundrente

Aanleiding

Met ingang van 1 januari 2021 ontvangen bepaalde inwoners van Nederland die in Duitsland hebben gewerkt en hebben bijgedragen aan de Rentenversicherung, een toeslag op hun Rentenversicherung-uitkering, de zogenoemde Grundrentezuschlag (in de volksmond en hierna: ‘Grundrente’).

Vraag

Maakt de Grundrente onderdeel uit van het (belastbare) inkomen uit werk en woning volgens hoofdstuk 3 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) en daarmee van het Nederlandse premie- en bijdrage-inkomen van artikel 8 Wet financiering sociale verzekeringen (hierna: Wfsv) en artikel 43 Zorgverzekeringswet (hierna: Zvw)?

Antwoord

De Grundrente is een toeslag op de Rentenversicherung. Van een afzonderlijke uitkering is geen sprake. Wat betreft systematiek vanuit Wet IB 2001-, Wfsv- en Zvw-oogpunt volgt de Grundrente dan ook hetgeen geldt voor de Rentenversicherung. Concreet betekent dit dat de Grundrente, evenals een Rentenversicherung-uitkering, onderdeel uitmaakt van het (belastbare) inkomen uit werk en woning en daarmee van het Nederlandse premie- en bijdrage-inkomen.

Beschouwing

Systematiek/karakteristieken van de Grundrente

Voor inzicht in de karakteristieken van de Grundrente en de verhouding tot de Rentenversicherung (gereglementeerd in Sozialgesetzbuch Sechstes Buch (hierna: SGB VI)) kan worden teruggevallen op de website van de Duitse Rentenversicherung en de toelichting op het Grundrentengesetz (Entwurf eines Gesetzes zur Einführung der Grundrente für langjährige Versicherung in der gesetzlichen Rentenversicherung mit unterdurchschnittlichem Einkommen und für weitere Maßnahmen zur Erhöhung der Alterseinkommen (Grundrentengesetz), BT-Drs. 19/18473 (Gesetzentwurf), p. 1 en 56.)).

Hieruit leidt de kennisgroep het volgende af:

• De Grundrente is ingevoerd met ingang van 1 januari 2021.
• De Grundrente is bedoeld als toeslag op de Rentenversicherung-uitkering voor ‘onderverzekerde’ personen. De term ‘onderverzekerd’ slaat op het feit dat de Rentenversicherung-uitkering wordt berekend aan de hand van het loon en de verzekerde periode. Een lager loon resulteert ook in een lagere uitkering. Bepaalde personen genieten, ondanks een lange verzekerde periode, toch een lager dan gemiddelde uitkering. Om bij deze personen recht te doen aan hun zogenoemde ‘Lebensleistung’ ontvangen zij een toeslag.
• De Grundrente is een toeslag op de Rentenversicherung en is als zodanig dan ook opgenomen op de lijst met toeslagen (§ 76 t/m 76f SGB VI), te weten in § 76g.
• De Grundrente is geen afzonderlijke uitkering.
• De Grundrente wordt gefinancierd uit belastingopbrengsten.

Toepassing in casu

Teneinde te kunnen worden aangemerkt als premie-inkomen respectievelijk bijdrage-inkomen is (kortweg) vereist dat sprake is van (belastbaar) inkomen uit werk en woning in de zin van de Wet IB 2001. De Grundrente is een toeslag op de Rentenversicherung-uitkering en volgt dan ook de kwalificatie van die uitkering. Met betrekking tot uitkeringen uit de Rentenversicherung is bepaald dat deze behoren tot het loon en daarmee tot het inkomen uit werk en woning (besluit 24 maart 2014, nr. DGB 2014/144M, Stcrt. 2014, 9763), de Grundrente volgt deze kwalificatie.

Thans loopt een cassatieprocedure over de kwalificatie/belastbaarheid van een Rentenversicherung-uitkering onder de Wet IB 2001, zie Hof Arnhem-Leeuwarden 15 november 2022, ECLI:NL:GHARL:2022:9842. In deze procedure is niet in geschil dat de uitkeringen deel uitmaken van het inkomen uit werk en woning volgens de Wet IB 2001.