KG:051:2023:2 Geen aftrekbare kosten eigen woning bij afkoopsom periodieke erfpachtcanon voor een tijdvak van 50 jaar

Aanleiding

Een belastingplichtige heeft een appartementsrecht. Het appartementsrecht geeft de belastingplichtige recht op een bepaald aandeel van een gebouw met bijbehorende grond, dat door de gemeente met vestiging van het voortdurend recht van erfpacht is uitgegeven. De belastingplichtige is voor het recht van erfpacht een periodieke canon voor een tijdvak van 50 jaar verschuldigd. De belastingplichtige koopt de totale erfpachtcanon over dit tijdvak in één keer af.

Vraag

Is de afkoopsom aftrekbaar als aftrekbare kosten met betrekking tot de eigen woning?

Antwoord

Nee, de afkoopsom is niet aftrekbaar.

Beschouwing

Op basis van artikel 3.120, eerste lid, onderdeel c, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) zijn periodieke betalingen op grond van het recht van erfpacht aftrekbare kosten met betrekking tot de eigen woning. Vanwege het vereiste periodieke karakter komen afkoopsommen en andere eenmalige betalingen niet voor aftrek in aanmerking. Dit blijkt ook uit onder de Wet op de inkomstenbelasting 1964 en het Besluit op de Inkomstenbelasting 1941 gewezen jurisprudentie. Zie in dit verband o.a. HR 9 mei 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF8484, HR 15 juli 1981, ECLI:NL:HR:1981:AC4236, BNB 1981/249 en HR 29 oktober 1958, ECLI:NL:HR:1958:AY0713, BNB 1959/21.

Vooruitbetaalde erfpachtcanons kunnen onder omstandigheden wél in aftrek worden gebracht. Het enkele feit dat een betaling op een eerder of later moment plaatsvindt, hoeft op zichzelf niet af te doen aan het periodieke karakter. Zie in dit kader de uitspraak van Hof ’s-Hertogenbosch 15 maart 2007, ECLI:NL:GHSHE:2007:BA6630, waarbij een betaling over twee jaartermijnen niet als een gedeeltelijke afkoop werd aangemerkt. De staatssecretaris heeft toegelicht af te zien van het instellen van beroep in cassatie, omdat hij de uitspraak van het Hof juist achtte.

Afkoop van de te betalen periodieke canon voor een tijdvak van 50 jaar kan echter niet worden aangemerkt als een vooruitbetaling van periodieke erfpachtcanons. Dat er sprake is van een voortdurend recht van erfpacht doet hier niet aan af. In het geval de afkoopsom is gefinancierd met een lening wordt deze op basis van artikel 3.119a, tweede lid, onderdeel b, Wet IB 2001 wél aangemerkt als schulden die zijn aangegaan in verband met de eigen woning.