KG:063:2023:7 Giftbegrip, verrijking zonder verarming

Aanleiding

A is schadeplichtig ten opzichte van een goed van B. In plaats van het herstellen van de schade kiest A er voor om een soortgelijk nieuw goed te realiseren, om zo aan zijn vergoedingsplicht van de schade te voldoen. Dat is qua kosten goedkoper voor A. Voor B is dat prettig, want het nieuwe goed is meer waard dan een gerepareerd oud goed. Hij verrijkt derhalve. Is sprake van een schenking?

Vraag

Kan er onder bijzondere omstandigheden (zie casus van de aanleiding) sprake zijn van een schenking zonder dat iemand verarmt?

Antwoord

Nee, dan is geen sprake van een schenking.

Beschouwing

Een gift is iedere handeling die er toe strekt dat een ander ten koste van eigen vermogen verrijkt (art. 7:186, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek). Voor het aannemen van een gift is het nodig dat aan de in deze definitie opgesloten vereisten is voldaan, te weten verarming van de schenker en verrijking van de begiftigde, als gevolg van een handeling uit vrijgevigheid waar partijen zich bewust van zijn. Deze vereisten zijn cumulatief.

In de casus van de aanleiding is A schadeplichtig en heeft daarom een schuld aan B. A is gehouden het beschadigde goed in de oude staat te herstellen. Door de schuld te voldoen, verarmt A niet. Door de wijze waarop de schuld wordt voldaan, is het zelfs voor A voordeliger. A verarmt dus niet door het realiseren van een nieuw goed ten opzichte van de situatie dat hij het beschadigde goed zou herstellen. Als er geen verarming is, is er daarmee ook geen gift. In deze casus is trouwens ook niet voldaan aan de bevoordelingsbedoeling.