KG:063:2023:20 BOR, bezitstermijn bij inkoop direct gehouden aandelen

Aanleiding

X BV heeft 1.000 gewone aandelen uitgereikt. Vijf personen (A t/m E) zijn ieder voor 20% aandeelhouder (elk 200 aandelen) van X BV. X BV koopt alle aandelen in bij persoon A (en trekt deze daarna in). De aandeelhouders B, C, D en E houden ieder hun 200 aandelen, die nu een belang van 25% in X BV vertegenwoordigen. Kort daarna schenkt B al zijn aandelen in X BV aan zijn kind Z. De 200 aandelen die Z verkrijgt, heeft B al langer dan 5 jaar in bezit.

Vraag

Leidt inkoop (en intrekking) van gewone direct gehouden aandelen bij één of enkele aandeelhouders, tot aanvang van een nieuwe bezitstermijn voor de aandeelhouders van wie de gerechtigdheid tot toekomstige winsten en waardeveranderingen door de inkoop verhoudingsgewijs toeneemt?

Antwoord

Ja, door inkoop van aandelen bij de ene aandeelhouder stijgt relatief gezien het belang van de andere aandeelhouders tot de toekomstige winsten en waardeveranderingen van de onderneming(en) (“relatieve aanwas”). Voor die stijging vangt een nieuwe bezitstermijn aan.

Aangezien de stijging niet gekoppeld kan worden aan één of enkele aandelen, betekent dit dat elk aandeel besmet wordt door de relatieve aanwas. Strikt genomen kan de bedrijfsopvolgingsregeling (hierna: BOR) dan op geen enkel aandeel worden toegepast. Uit de parlementaire geschiedenis blijkt dat de bezitstermijn mede een anti-misbruik karakter heeft en materieel moet worden ingevuld, zie Kamerstukken II 2008/09, 31930, nr. 9, p. 102 – 103. Een redelijke wetsuitleg brengt daarom met zich mee dat als de inkoop binnen de bezitstermijn plaatsvindt, bij schenking of vererving van de aandelen toch een deel mét toepassing van de BOR kan worden verkregen. Namelijk, dat deel van de totale aandelen die relatief gezien wel vijf jaar (bij schenking) of één jaar (bij vererving) in bezit is geweest.

Beschouwing

In dit geval voldoet B voor 20/25 x 200 = 160 aandelen aan de bezitseis. Schenkt B meer aandelen, dan is op het meerdere de BOR niet van toepassing.

Niet relevant is dat de toegerekende waarde van de onderneming door deze inkoop van aandelen gelijk blijft. Het gaat om de procentuele (subjectieve) gerechtigdheid tot de toekomstige winsten en waardeveranderingen van de onderneming(en).