KG:209:2022:4 Btw-tarief vogelvoer

Aanleiding

In verschillende verpakkingen levert X (i) voer voor zee-eenden en (ii) voer voor eenden, ganzen en steltlopers. Het voer bestaat in beide gevallen uit dezelfde bestanddelen, waaronder sojaschroot (geschild), tarwe, vismeel, maïs, geroosterde sojabonen, luzerne, natriumchloride en algen (spirulina). Het staat vast dat het voer niet kan worden geschaard onder post a-2 van Tabel 1, behorende bij de Wet op de omzetbelasting 1968 (granen en peulvruchten die niet zijn te rangschikken onder post a-1).

Eenden en ganzen worden in Europa gefokt en gehouden met het oog op menselijke consumptie en voor de productie van dons en veren. Zee-eenden worden, anders dan andere eendensoorten, niet gefokt voor menselijke consumptie, of voor hun dons en veren. Ook zijn zee-eenden niet anderszins dienstbaar aan de landbouw. Steltlopers is een verzamelnaam van verscheidene vogelfamilies. Geen van de vogels die tot deze familie behoren, wordt gefokt voor menselijke consumptie, of voor hun dons en veren. Ook zijn deze vogels niet anderszins dienstbaar aan de landbouw.

Vragen

1. Kwalificeert het voer voor zee-eenden als veevoeder zodat de levering ervan belast is naar het verlaagde btw-tarief op grond van het in post a-44 van Tabel I behorende bij de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: post a-44)?
2. Kwalificeert het voer voor eenden, ganzen en steltlopers als veevoeder, zodat de levering ervan belast is naar het verlaagde btw-tarief op grond van post a-44?

Antwoorden

1. Nee, het voer voor zee-eenden kwalificeert niet als veevoeder, zodat de levering ervan niet is belast naar het verlaagde tarief op grond van post a-44. Post a-44 ziet onder andere op veevoeders. Zee-eenden worden niet gehouden of gebruikt in de landbouw en worden daarom niet aangemerkt als vee. Voer dat blijkens de verpakking bestemd is voor zee-eenden, is daarom geen veevoeder als bedoeld in post a-44.
2. Nee, het voer voor eenden, ganzen en steltlopers kwalificeert niet als veevoeder, zodat de levering ervan niet is belast naar het verlaagde tarief op grond van post a-44. Post a-44 ziet onder andere op veevoeders. Eenden en ganzen zijn aan te merken als vee. Steltlopers kunnen echter niet worden aangemerkt als vee. Voer dat blijkens de verpakking niet alleen bestemd is voor vee maar ook voor andere dieren, is geen veevoeder als bedoeld in post a-44. De strikte toepassing van het verlaagde tarief staat hieraan in de weg.

Beschouwing

Op basis van post a-44 valt onder het verlaagde tarief, de levering van:

“44. stro en veevoeders;”

De tabelpost is gebaseerd op Bijlage III bij de Btw-richtlijn (Overigens biedt bijlage III bij de Btw-richtlijn ook de mogelijkheid om het verlaagde tarief toe te passen op: “1) levensmiddelen (…) voor menselijke en dierlijke consumptie (…)”. Nederland heeft niet van de mogelijkheid gebruikgemaakt om alle levensmiddelen voor dierlijke consumptie onder het verlaagde tarief te brengen) waarin de mogelijkheid is opgenomen om het verlaagde tarief toe te passen op onder meer:

“11) Levering van goederen en diensten die normaal bestemd zijn voor gebruik in de landbouw (...)”

Voor zover van belang voor de beoordeling van het onderhavige product, is in de toelichting op post a-44 (Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 31 maart 2022, Stcrt 9114) vermeld:

"Veevoeders zijn de voor vee bestemde voedermiddelen en mengvoeders

(…)

Voorbeelden van goederen die onder de post vallen:

• (meng)voeders voor konijnen, paarden en pelsdieren

(…)

Voorbeelden van goederen die niet onder de post vallen:

• voedermiddelen voor gezelschapsdieren. Gezelschapsdieren zijn dieren behorend tot de soorten die normaal door de mens worden gehouden en gevoederd, maar niet gegeten, met uitzondering van dieren die dienen voor de productie van pelzen. Het betreft bijvoorbeeld (meng)voeders voor honden, katten, hamsters, cavia’s, muizen, enz.

(…)

• (meng)voeders voor vogels in de vrije natuur en voer voor fazanten, die worden gefokt met het oog op de latere uitzetting in de natuur”

Veevoeders zijn volgens de Toelichting de voor vee bestemde voedermiddelen en mengvoeders. Een definitie van het begrip ‘vee’ is daarbij niet gegeven.

Uit de toelichting wordt wel duidelijk dat gezelschapsdieren niet onder het begrip ‘vee’ vallen. Gezelschapsdieren zijn dieren behorend tot de soorten die normaal door de mens worden gehouden en gevoederd, maar niet gegeten. Dieren die dienen voor de productie van pelzen zijn uitgezonderd van het begrip gezelschapsdieren. Uit de toelichting volgt verder dat konijnen en paarden in elk geval zijn aan te merken als vee. Dat konijnenvoer onder het verlaagde tarief valt, heeft de staatssecretaris ook twee maal bevestigd (MvA, Kamerstukken II 1987/88, 20506, p. 7). In zijn brief van 21 februari 2020, antwoordde de staatssecretaris op kamervragen:

“Ook vragen deze leden waarom er een ander btw-tarief geldt voor konijnenvoer dan voor hamstervoer. De wet kent een verlaagd btw-tarief voor veevoeders, te weten de voor vee bestemde voedermiddelen en mengvoeders. Tot vee worden dieren gerekend die dienstbaar zijn aan de landbouw of die zelf worden gegeten of gehouden voor hun pelzen. Konijnen vallen hieronder. Hamsters zijn als gezelschapsdieren niet aan te merken als vee, waardoor hamstervoer onder het algemene btw-tarief valt.”

Uit het antwoord van de staatssecretaris volgt wat onder ‘vee’ moet worden verstaan: dieren die dienstbaar zijn aan de landbouw of die zelf worden gegeten of gehouden voor hun pelzen. Dit is ook in lijn met wat naar spraakgebruik onder ‘vee’ moet worden verstaan: de tamme dieren die de mens wegens hun nut houdt, met name de viervoetige dieren die melk, wol, vlees enz. leveren.

Om vast te stellen of sprake is van voor vee bestemd voer, moet worden beoordeeld voor welke dieren het voer wordt aangeboden. De presentatie op de verpakking speelt daarbij een belangrijke rol, zo blijkt uit de einduitspraak van de Hoge Raad over de sekslustopwekkende middelen (onderstreping van de Kennisgroep), HR 18 december 2020, ECLI:NL:HR:2020:2082:

“2.3: De producten worden op de verpakkingen ervan aangeprezen als sekslustopwekkende middelen, en worden ook als zodanig gebruikt. Daarom moet ervan worden uitgegaan dat zij zijn samengesteld en verkocht voor andere effecten dan die welke noodzakelijk zijn voor de instandhouding, de werking en de ontwikkeling van het menselijk organisme. Omdat de producten niet met het oog op die al dan niet welbepaalde voedingsfunctie zijn samengesteld en worden verkocht, kunnen zij niet worden gerangschikt onder post a.1, letter a of letter c, van Tabel I. Het is niet van belang of zij bestanddelen bevatten die op zichzelf beschouwd bevorderlijk zijn voor de instandhouding, de werking en de ontwikkeling van het menselijk organisme. Het middel slaagt daarom."

Het voer wordt op de ene verpakking aangeprezen als ‘voer voor zee-eenden’ en op de andere verpakking als ‘voer voor eenden, ganzen en steltlopers’.

Vraag 1 – voer voor zee-eenden

Het voer wordt op de verpakking aangeprezen als voer voor zee-eenden. Zee-eenden worden niet gefokt voor menselijke consumptie. Ook worden zee-eenden niet gefokt voor hun dons/veren, of zijn zij anderszins dienstbaar aan de landbouw. Zee-eenden zijn dus geen vee in de zin van post a-44. De levering van voer dat blijkens de verpakking bestemd is voor zee-eenden valt daarom niet onder het verlaagde tarief.

Vraag 2 – voer voor eenden, ganzen en steltlopers

Het voer wordt op de verpakking aangeprezen als voer voor ganzen, eenden en steltlopers. Hieruit mag worden opgemaakt dat het voer in gelijke mate bestemd is voor deze dieren. Zowel eenden als ganzen worden gefokt voor menselijke consumptie en dons. Eenden en ganzen kunnen derhalve worden aangemerkt als vee. Steltlopers is een verzamelnaam van verschillende vogelsoorten. Geen van deze vogelsoorten is aan te merken als vee.

Net als de vrijstellingen, vormt het verlaagde tarief een uitzondering op de hoofdregel dat goederen en diensten belast zijn tegen het algemeen tarief en moet om die reden strikt worden uitgelegd. De levering van voer voor eenden, ganzen en steltlopers is een goed met meerdere aanwendingsmogelijkheden. Uit het in de Tabelpost genoemde ‘veevoeders’ en het in de Btw-richtlijn genoemde ‘levering van goederen en diensten die normaal bestemd zijn voor gebruik in de landbouw’ volgt dat slechts die producten die bestemd zijn voor het voeren van vee onder het verlaagde tarief kan worden geschaard. Voer dat blijkens de verpakking bestemd is voor zowel dieren die als vee kwalificeren (in casu eenden en ganzen) als voor dieren die niet als vee kwalificeren (in casu steltlopers), is onvoldoende specifiek en dus geen veevoeder als bedoeld in post a-44. Dit betekent dat de levering van voer voor eenden, ganzen en steltlopers belast is tegen het algemeen tarief.

De Kennisgroep vindt steun voor deze uitleg in het arrest BlackRock Investment Management (UK) Ltd (HvJ EU, 2 juli 2020, C-231/19, ECLI:EU:C:2020:513). Het Hof van Justitie oordeelt in dit arrest dat de beheerdienst niet kan worden geacht specifiek te zijn voor het beheer van gemeenschappelijke beleggingsfondsen, omdat deze dienst zonder onderscheid kan worden gebruikt voor het beheer van gemeenschappelijke beleggingsfondsen en van andere fondsen. Daarom is de beheerdienst niet btw-vrijgesteld. In gelijke zin is het voer in casu niet specifiek bestemd voor vee en, op basis daarvan, evenmin belast naar het verlaagde btw-tarief.